مقایسه میدان گازی پارس جنوبی ایران و دلفین انرژی در قطر/Compare South Pars gas field in Iran and Dolphin Energy in Qatar

مقایسه میدان گازی پارس جنوبی ایران و دلفین انرژی در قطر

Compare South Pars gas field in Iran and Dolphin Energy in Qatar

با توجه به این که حوزه خلیج فارس  درصد زیادی از انرژی جهان از این حوزه میباشد کشور حوزه خیلج فارس برای اینکه به تواند سریعتر به بازار های جهان برسند و محصولات خود را ارایه کننده چه کار های کرده اند. تنگه هرمز تنها مسیر دریایی است که به اقیانوس راه دارد و مسیر مهمی برای صادرات نفت کشورهای خلیج فارس به شمار می رود .بر این اساس بازار جهانی انرژی به این مسیرهای استراتژیک وابسته است . مسدود شدن این تنگه ها هر چند موقتی هم باشد تاثیر زیادی بر افزایش هزینه و قیمت انرژی در جهان خواهد داشت .

تنگه هرمز عمق و عرض کافی برای عبور نفتکشهای بزرگ و غول پیکر را در اختیار دارد . حدود دو سوم نفت عبوری از طریق مسیرهای دریایی با نفتکشهای بالای 150 هزار تنی منتقل می شود . تنگه هرمز به تنهایی با انتقال روزانه 17 تا 19 میلیون بشکه نفت بدون شک طلایی آبراه نفتی جهان است.

کشورهای ایران، کویت، عراق، عربستان سعودی، امارات، بحرین و تاحدودی بحرین نفت و محموله‌های LNG  خود را از مسیر تنگه هرمز به بازارهای بین‌المللی منتقل می‌کنند. از سوی دیگر پس از تحریم نفت ایران توسط 27 کشور عضو اتحادیه اروپا، پیش نویس طرحی در مجلس شورای اسلامی آماده شده که در صورت اعمال محدودیت های بیشتر در صادرات نفت، بسته شدن تنگه هرمز یکی از سناریوهای روی میز ایران است مسیرهای متعددی را برای دور زدن تنگه هرمز در دستور کار داده‌اند و در شرایط فعلی اعراب از 5 مسیر خط لوله به عنوان جایگزینان احتمالی تنگه هرمز یاد می کنند.

در عراق سه مسیر جایگزین برای دور زدن تنگه هرمز وجود دارد که عبارتنداز خط لوله کرکوک - جیحان، خط لوله کرکوک-بانیاس و خط لوله عراق-عربستان

خط لوله کرکوک – جیحان

خط لوله انتقال نفت خام عراق - ترکیه (ITP) که به خط لوله کرکوک - جیحان نیز شناخته می‌شود در سال 1977 به بهره‌برداری رسیده است. این خط لوله 970 کیلومتری شامل دو خط جداگانه 46 و 40 اینچی است که در مجموع ظرفیت انتقال 6/1 میلیون بشکه در روز را دارد. این خط لوله، در سال 1991 و پس از حمله عراق به کویت بسته و دوباره در زمان برقرای برنامه نفت در برابر غذای سازمان ملل گشوده شد. این خط لوله از سال 2003 و پس از حمله آمریکا به عراق دوباره مورد استفاده قرار گرفته که در موارد متعدد قسمت‌هایی از ان در اثر حملات خرابکارانه تخریب شده است. بنابراین فعالیت این خط لوله با ظرفیت کامل نیازمند سرمایه‌گذاری مجدد است. توان عملیاتی فعلی این خط لوله حدود 500 هزار بشکه در روز است.

خط لوله کرکوک – بانیاس

خط لوله انتقال نفت خام کرکوک به بندر بانیاس در گذشته بخشی از نفت خام عراق را از طریق سوریه به دریای مدیترانه و بازارهای اروپایی انتقال می‌‌داده است. این خط لوله 800 کیلومتری در سال 1952 آغاز به کار کرده و ظرفیت انتقال روزانه 300 هزار بشکه در روز را داشته است. در تهاجم سال 2003 آمریکا به عراق این خط لوله به‌طور کامل تخریب شده و در حال‌حاضر از ان استفاده نمی‌شود. در سال 2007 سوریه و عراق توافق کردند تا این خط لوله را تعمیر کرده و دوباره از آن استفاده کنند. اما مقامات عراقی پس از انجام مطالعات فنی و اقتصادی لازم اعلام کردند که تعمیر و بازسازی این خط لوله فاقد صرفه اقتصادی بوده و لذا خطوط لوله جدیدی به مقصد بانیاس احداث خواهند کرد.

دو خط لوله نفتی جدید عراق - سوریه حداکثر ظرفیت انتقال روزانه دو میلیون و 500 هزار بشکه نفت خام عراق را خواهد داشت. بطوریکه خط لوله نفتی بزرگ‌تر با ظرفیت انتقال روزانه یک میلیون و 500 هزار بشکه برای انتقال نفت خام سنگین و خط لوله دیگر با ظرفیت انتقال روزانه یک میلیون و 250 هزار بشکه برای انتقال نفت خام سبک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است تحولات اخیر سوریه موجب شده پیگیری احداث این خط لوله تا برقراری ثبات و امنیت کامل در سوریه به تعویق بیفتد.

خط لوله عراق – عربستان

این خط لوله در سال 1989 با ظرفیت 1.65 میلیون بشکه در روز و با سرمایه‌گذاری دو میلیارد دلار از طرف دولت عراق و تحت مالکیت این کشور راه‌اندازی شد. این خط لوله با قطر 48 اینچ از جنوب عراق به بندر موجز در نزدیکی بندر ینبع در دریای سرخ متصل می‌شود. عراق هم با ساخت یک خط لوله جدید قصد دارد بخش عمده نفت خام صادراتی میادین منطقه بصره در جنوب این کشور را با دور زدون تنگه هرمز از دریای سرخ به بازارهای جهانی صادر کند

کویت

کویت تنها کشوری است که هیچ گزینه مستقیمی برای صادرات نفت خام خود در خارج از تنگه هرمز در اختیار ندارد. این کشور در سال 2011 حدود 4/2 میلیون بشکه در روز صادرات نفت خام داشته است. البته کویت می‌تواند از طریق خط لوله غیرفعال عراق - عربستان (IPSA) که از کویت عبور کرده و به دریای سرخ متصل می‌شود، نفت خام خود را صادر کند که این امر هم با توجه به اینکه 80درصد صادرات نفت خام عراق از خلیج فارس صورت می‌گیرد و در صورت بسته شدن تنگه هرمز، این کشور چاره ای به جز انتقال آن از طریق خط لوله فی مابین خود با عربستان ندارد

عربستان – دریای سرخ

عربستان در حال حاضر 75 درصد از نفت خام صادراتی خود را از طریق خلیج‌فارس به فروش می‌رساند. به طوری که در مجموع ظرفیت دو پایانه صادراتی رأس تئوره (5/6-6 میلیون بشکه در روز) و رأس‌الجمعیه (3 تا 5/3 میلیون بشکه در روز) در شرق این کشور به 9 تا 10 میلیون بشکه در روز بالغ می‌شود. با این وجود حود 25 درصد از نفت خام خود را نیز در دریای سرخ به مشتریان اروپایی تحویل می‌دهد. پایانه صادراتی ینبع در غرب عربستان نیز توان صادرات پنج میلیون بشکه در روز را دارد. براساس اطلاعات منتشر شده پایانه‌های صادراتی عربستان در شرق و غرب این کشور در مجموع ظرفیت صادرات 14 تا 15 میلیون بشکه در روز نفت خام و فرآورده‌های نفتی را دارا هستند. مهم‌ترین خط لوله صادرات نفت خام عربستان به شرح زیراست.

خط لوله شرق – غرب عربستان

این خط لوله به طول 1200 کیلومتر و قطر 48 اینچ در سال 1981 با ظرفیت اولیه 1.85 میلیون بشکه در روز بین منطقه آبکیک واقع در شرق عربستان و بندر ینبع در ساحل دریای سرخ واقع در غرب این کشور احداث گردید.

خط لوله ترانس عربی

غیر فعال است به خاطر مسائل سوریه

خط لوله عربستان – بحرین

تنها خط لوله بین‌المللی فعال عربستان است که با عمر حدود 60 سال نفت خام سبک میادین ابوصفرا و دمام را با ظرفیت 200 تا 250 هزار بشکه در روز از طریق زیر دریا ببحرین منتقل می‌کند. با توجه به فرسودگی و سن زیاد این خط لوله قرار است با خط لوله 14 کیلومتری به ظرفیت 350 تا 450 هزار بشکه در روز از بندر آبکیک به پالایشگاه بحرین در جایگزین شده

قطر به تنهایی سالانه 77 میلیون تن ال.ان.جی را از تنگه هرمز به بازارهای جهانی مصرف کننده گاز همچون ژاپن، کره جنوبی، هندوستان، چین، اروپا و شرق آسیا منتقل می کند همانطور که در فیلم ملاحظه کردید خط لوله فجیره یکی از خط لوله های مهم می باشد که گاز قطر رابه سواحل مکران می رساند

خط لوله حبشه - فجیره

این خط لوله از میدان حبشه امارات آغاز می شود و به بندر فجیره در سواحل مکران ختم می‌شود

خط لوله حبشه - فجیره حدود 68درصد از کل توان صادراتی نفت خام امارات و نزدیک به 54درصد از نفت خام تولیدی این کشور در سال مذکور است.

بازارهای آسیایی را که عمده نیاز خود را از کشورهای خلیج فارس تأمین می‌کنند، افزایش می‌دهد. براساس مطالعات انجام شده پنج روز زمان لازم است تا نفتکش ها از باب‌المندب در دریای سرخ، نفت خام عربستان را به مشتریان آسیایی آن تحویل دهند، ولی به بازار اورپا و آمریکا نزدیکتر شده است و این پروژه مقرون به صرفه بوده و هست.