دنیای مهندسی سازه های دریایی
دنیای مهندسی سازه های دریایی

دنیای مهندسی سازه های دریایی

Offshore Structures

انیمیشن تجهیزات زیر دریا شاه دنیز در دریای خزر در سواحل کشور آذربایجان/Animation equipment Shah Deniz subsea in the Caspian Sea

انیمیشن تجهیزات زیردریا پروژه شاه دنیز در دریای خزر در سواحل کشور آذربایجان که توسط دکتر فخر یاسری طراحی شده است.

Animation Shah Deniz project in the Caspian Sea off the coast of underwater equipment Azerbaijan

What is Subsea Engineering

It is the ability to produce hydrocarbons from reservoirs located under water without the well being directly connected by a riser to the host facility

مهندسی زیر دریا چیست؟

این توانایی تولید هیدروکربن از مخازن زیر آب را دارد و این امکانات از سرچاه حفاری توسط لوله و رایزر ها به سکوی تصفیه  انتقال میابد

این انیمیشن توضیحاتی درباره موقعیت میدان گاز شاه دنیز در دریا خزر در سواحل کشور آذربایجان ارایه می کند برای اولین بار این انیمیشن در وبلاگ دنیای سازه های دریایی به نمایش در می آیید.

این پروژه تشکیل شده از 5 فاز که 2 فاز آن عملیاتی شده است. طراحی چیدمان تجهیزات زیر دریا ، محاسبات لوله های زیر دریا که متصل است به تجهیزات زیر دریا ، در محاسبات لوله های زیر دریا اصول الاستیسیته و پلاستیسیته بحث سازه ای کامل رعایت شده است و معماری فاز اول و دوم آن توسط دکتر فخر یاسری انجام شده است.

دکتر فخر یاسری فارغ التحصیل یکی از دانشگاه های معتبر انگلستان می باشد، در سال های 1360 تا 1366 رئیس دانشکده عمران دانشگاه شریف بوده بعد از آن به کشور انگلستان مهاجرت کرده و در حال حاضر  ساکن این کشور می باشد. در پروژه شاه دنیز در شرکت BP مشغول به فعالیت بوده و افتخار آشنایی و شاگردی ایشان را داشته ام و در حال حاضر در یک شرکت دیگر مشغول به کار می باشند.

Shah Deniz project in the Caspian Sea Subsea designer Mr. doctor Fakhr Yasser

امیدوارم تجربه ایشان را به خوبی منتقل کنم در طراحی همه چیزها را باید در نظر گرفت چیزهای ریز و درشت برای طراح برنامه زمان بندی مهم نیست اولین اصل اینکه هر چیزی که ما به عنوان طراح در موضع خودش قرار می دهیم باید طور طراحی شود که قابل تعمیر و تعویض باشد. یادمان باشد چیزی که طراحی می شود اجرای آن متفاوت است. زمانی که مهندس اجرا بودم پیش می آمد میلگرد 20 در کارگاه نبود یک مهندس عمران باید بتواند سریع معادل آن را محاسبه کند و قبل از  آن را به مهندس محاسبه اطلاع دهد. شرایط محیط و امکان نقش زیاد در طراحی دارد. امیدوارم در فهرست بعدی درباره آن بنویسم و همچنین درباره تجهیزات زیر دریا

میدان گاز شاه دنیز

ذخایر گازی میدان شاه دنیز یک تریلیون و ٢٠٠ میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود.

پیش بینی می شود سالانه ١۶ میلیارد مترمکعب گاز و از حوالی سال ٢٠16 از میدان شاه دنیز ترانزیت شود که ١٠ میلیارد مترمکعب به اروپا و ۶ میلیارد مترمکعب به ترکیه اختصاص خواهد داشت.

بنا بر اعلام شرکت بی پی، حجم گاز تولیدی از میدان شاه دنیز در سال ٢٠١٢ میلادی ٧,٧٣ میلیارد مترمکعب و حجم تولید میعانات گازی آن در این سال ١۶.١ میلیون بشکه بوده است. هم اکنون ظرفیت تولید روزانه گاز از میدان شاه دنیز ٢٧,٣ میلیون متر مکعب و تولید میعانات گازی آن ۵۵ هزار بشکه است

قرارداد مربوط به توسعه فاز دوم میدان شاه دنیز به کنسرسیومی متشکل از شرکت آذری بوس شلف BOS Shelf LLC،  نترلند گوردان بیرل، رئیس شرکت بی پی برای منطقه ترکیه-آذربایجان-گرجستان گفت: این قرارداد بسیار بزرگی بود که واگذار شد و گام مهمی برای این طرح تاریخی به شمار می رود.

قرار است گاز میدان شاه‌دنیز جمهوری آذربایجان به وسیله خط لوله حدود 700 کیلومتری قفقاز جنوبی (باکو-تفلیس-ارزروم) به ترکیه منتقل شود.

کنسرسیوم مجری پروژه شاه دنیز پیمانکار خطوط لوله عبوری از منطقه آدریاتیک جنوبی را انتخاب نمود. این خط لوله قرار است از ایستگاه شماره دو شاه دنیز گاز را به یونان، ایتالیا و جنوب اروپا انتقال دهد.

پروژه شاه دنیز بهمراه خطوط انتقال خود بیش از 40 میلیارد دلار ارزش دارد و قرار است سالانه 16 میلیارد مترمکعب گاز را از آذربایجان به بازارهای جهانی انتقال دهد. خطوط انتقال شاه دنیز عبارتند از کاکوسوس جنوبی، آناتولی جنوبی و آدریاتیک جنوبی

شرکت بی‌پی تابه‌حال، در احداث خطوط لوله نفت و گاز بسیاری مشارکت داشته و می‌توان گفت، که در اکثر پروژه‌های بزرگ احداث خط لوله، در سرتاسر جهان، حضور داشته است خط لوله باکو-تفلیس- جیحان به طول ۱۷۰۰ کیلومتر، نفت دریای خزر را، به سواحل دریای مدیترانه در ترکیه می‌رساند و بی‌پی در آن ۳۰٫۱٪ درصد سهم دارد.

خط لوله گاز مردی، در خلیج مکزیک اولین خط لوله آب‌های عمیق در جهان است (در عمق ۷۰۰۰ فوتی و خطوطی به طول ۷۴ کیلومتر که ۱ میلیون بشکه نفت را در روز انتقال می‌دهد) و بی‌پی مالک ۶۴٫۵٪ درصد از این خط لوله می‌باشد. اجرای این طرح در سال ۲۰۰۳ آغاز شد و در ۲۰۰۶ به بهره‌برداری رسید و ۱۴٪ درصد کل تولید گاز بی‌پی و ۵۰٪ درصد از کل تولید خلیج مکزیک را، به بازارهای عرضه گاز طبیعی انتقال می‌دهد.

خطوط لوله‌ای که بی‌پی بطور مستقیم، در ساخت آن‌ها مشارکت داشته، عبارتند از:

  • خط لوله باکو- سوپسا
  • خط لوله باکو- تفلیس- جیحان
  • خط لوله فورتیز
  • خط لوله نی‌نیان
  • خط لوله اقیانوسیه
  • خط لوله غرب شتلند
  • خط لوله اروپای شرقی
  • خط لوله شاه دنیز
  • خط لوله گاز آلاسکا

خط لوله شاه دنیز، خط لوله گاز طبیعی بطول ۶۹۲ کیلومتر است، که از میدان گازی شاه دنیز در دریای خزر و در نزدیکی باکو در جمهوری آذربایجان، آغاز شده و در ارزروم ترکیه خاتمه می‌یابد

میدان های فراساحلی گاز شاه دنیز و نفت چیراگ در آذربایجان که بهره بردار آنها شرکت شل می باشد نیز به تولید خود ادامه می دهند. شل اکنون در میدان چیراگ-گونشی به تولید روزانه 660 هزار بشکه در روز رسیده است.

حجم ذخایر شاه دنیز معادل 1.5 تا 3 میلیارد بشکه و 50 تا 200 میلیارد مترمکعب می باشد. کنسرسیوم توسعه میدان هر دو خط لوله ترانس آدریاتیک و نابوکو غربی را برای صادرات گاز لحاظ خواهد نمود

اصطلاحات کارگاهی:

Company man

کار این فرد مانند راهنمایی راننده جرثقیل و جوشکار در کار ساختمانی است در کارهای دریا راهمنایی و هدایت چرثقیل و اپراتور چشم دریا است در چارت کاری تجهیزات دریا این فرد قرار دارد.

 چه فرق بین  Flow line  با Pipe line است؟ فقط از لحاظ اندازه با هم فرق دارند همین

هیدرات در خطوط لوله گاز در زیر دریا چگونه تشکل می شود؟

چگونه می توان از هیدرات در خطوط لوله گاز در زیر دریا جلوگیری کرد؟

امیدوارم بتوانم به تمام سوال و تجهیزات زیر دریا در ماه بعدی جواب بدهم . یک خواننده وبلاگ در مورد کار در این رشته از من پرسیده بود متاسفانه امروزه رشته های مهندسی در ایران کم اهمیت است و در مورد این رشته اگر علاقه دارید بخوانید ولی به نظر من الان جذب بازار کار بشوید بهتر است هیچ فایده ندارد.

کاربرد ROV (چشم دریا)/ ROV applications

این انیمیشن کاربرد ROV (چشم دریا) عملیات این دستگاه را در صنایع فراساحل در زمینه خطوط لوله های نفتی ، نصب تجهیزات در زیر دریا را نشان می دهد.

This is animation application ROV operations in the offshore industry in the field of oil pipelines, subsea equipment installation in the show


کاربرد ROV  (چشم دریا)

همانطور که قبلاً در همین بلاگ سازه های دریا نوشته شده بود مفصل درباره ROV (چشم دریا) توضیح خواهم دارد حال نوبت عمل است در انیمیشن گوشه های از کاربرد ROV نشان داده شده کاربرد دیگری هم دارد. با توجه به گستردهای علم سازه های دریایی سعی می شود در ماه های بعدی  فلیم ها و انیمیشن ها بیشتری ارایه شود.

جهت کمک و حصول اطمینان از ایمنی و سلامت غواص، مطالعات متنوع و جمع آوری اطلاعات مربوط به محیط زیست و شیلات، دریاشناسی و اقیانوس شناسی.

بازرسی سازه ها و سکوی دریایی و ساحلی:  جهت بازرسی عینی از عملکرد وسایل و ابزارآلات و یا بازبینی اثرات خوردگی، رسوب، محل وقوع ترک ها، تخمین بیولوژیک رسوبات و غیره

بازرسی از خطوط لوله: دنبال کردن خطوط لولهٴ زیردریایی جهت کنترل و بازبینی خطوط از نظر عدم وجود هرگونه نشتی و دیگر عیوب خطوط لوله و اطمینان از نصب صحیح آن ها


نقشه برداری: انجام نقشه برداری های عینی و آکوستیک، که قبل از نصب سازه های ساحلی، سکوهای فراساحلی، خطوط لوله، کابل ها و هر گونه عملیات نصب سازه های دریایی، باید انجام گردند

کمک در انجام عملیات حفاری: انجام بازرسی های عینی، بازبینی هم زمان عملیات نصب، به کارگیری و تعمیر و نگهداری صنایع حفاری و استخراج در بستر دریا
کمک به انجام عملیات ساخت: کمک به هدایت و کنترل بازوهای مکانیکی و دیگر ابزارهای برشکاری، انتقال قدرت و نصب و ساخت در بستر دریا حین عملیات حفاری، ساخت و برپاکردن سازه های دریایی، نصب انواع وسائل و ابزارآلات اندازه گیری و نمونه برداری

پاک سازی قطعات مخروبه: کمک به انجام ماموریت های ایمن سازی و پاک سازی فضا و بستر دریا در پیرامون اسکله ها، سکوها و تأسیسات ساحلی و فراساحلی که می توانند بستر دریا را به انبار بزرگی از مواد و مصالح مخروبه و مستعمل تبدیل کنند و ایمنی محیط کار و سلامت محیط زیست را به خطر بیندازند

تجهیزات زیردریایی: مشارکت در روند ساخت، کارکرد، بازرسی و تعمیر تجهیزات زیردریایی به خصوص در اعماق زیاد، نگهداری از سکوهای بارگذاری شده، برج های روشنایی و لنگرها

کشف و نجات اجساد و اجسام زیر دریا :جستجو، شناسایی و انجام عملیاتی نظیر نجات اضطراری وسائل زیرآبی غرق شده، بالاآوردن تجهیزات گم شده در بستر دریا و نیز کشف اجساد و اجسام به جای مانده از سوانح هوایی یا دریایی

جایگزینی غواصان: مشارکت در بسیاری از ماموریت هایی که انجام آن به سبب وجود خطر بسیار زیاد و یا حجم و گسترهٴ وسیع، برای غواصان مشکل یا غیرممکن باشد. موارد بالا فقط کاربردهای دریایی رایج را شامل می گردند در حالی که عملکرد این وسایل نقیله کنترل از راه دور  به موارد بالا محدود نبوده و کاربردهای فراوان و متنوع دیگری را نیز شامل می گردند که در ادامه مورد بحث قرار خواهند گرفت


یکی از مهم ترین موارد کاربرد وسایل نقلیه کنترل از راه دور (چشم دریا) استفاده از آن ها در چیدمان و نیز خنثی سازی مین های جنگی است


علاوه بر صنایع نفت و گاز، ROV در نصب و نگهداری سکوها، سیستم های زیردریایی، نصب، حمل و نگهداری و به کاربری خطوط جریانی، سیم ها و کابل های های خطوط مخابراتی نیز نقش مهمی دارند


غیر از محیط دریا و اقیانوس وجود دارد:


مناطقی که در معرض تابش اشعه های رادیواکتیو قرار دارند یا اماکنی که امکان دید در آن ها به طور کلی برای غواص وجود ندارد، تونل های خطرناک و طولانِی آبی در اطراف سدهای برزگ و عظیم، قرارگرفتن در جریان رودخانه های متلاطم و خروشان از جمله کاربردهای ROV در خشکی است.

بازرسی از پایه های پل ها، * بازدید از بدنه و دریچه های سدها، * بازدید از مخازن ذخیرهٴ آب و دیگر مواد صنعتی جهت بازرسی، نمونه برداری و پاکسازی، * تهیه فیلم و عکس و نیز نمونه بردای و انتقال اشیاء و اجسام قدیمی غرق شده، * بازدید و بررسی بستر رودخانه ها، * تهیه فیلم و اسناد ویدئویی، * بازرسی از درون خطوط لوله های با قطر زیاد، * بازرسی از راکتور هسته ای.

دسته بندی انواع   ROV

ROV کوچک

ROV الکتریکی با قابلیت بالا

ROV  عمق پیما با قابلیت دستیابی به اعماق فوق العاده زیاد

ROV  با ابعاد بزرگ و با قابلیت انجام کارهای سنگین


چنان که ذکر شد ROV  اجزا مختلف و متعددی دارند که عمومًا شامل موارد کلی و اساسی زیر است:

بدنهٴ ربات

سیستم رانش و حسگرها

واسط (های)  کنترلی و نمایشی

سیستم توزیع قدرت

کابل های هدایتی و ارتباطی

سیستم هدایت و کنترل

بازوهای مکانیکی ماهر

دوربین های تلویزیونی

نورافکن ها

لوازم ره گیری

هدایت، مسیریابی

کنترل و ناوبری ربات


Parts of ROV


1.An millennium ROV

2.Manipulator

3.HD video cameras

4.The ROV Tether

5.A fluid intervention skid

6.Thrusters

7.ROV main flotation

8.LED Lighting